قهوه هسته میوه گیاهی است که به صورت درختچه که در مناطقی با آب هوای استوایی به نام کمربند قهوه (میان مدار راس السرطان و مدار راس الجدی) (Coffee Belt) است رشد می‌کند. این گیاه به خاک غنی از مواد معدنی حاصل از خاک آتش فشانی، دمایی ملایم و بارندگی مکرر نیاز دارد. در ادامه به دو سوال قهوه چیست و انواع قهوه کدام هستند پرداخته‌ایم:

حدودا یک سال زمان می‌برد که بعد از شروع اولین گل دهی گیلاس قهوه (Coffee Cherries) بالغ شود و حدود 3 تا 5 سال زمان برای تولید اولین محصول از گیاه زمان لازم است. هر درختچه قهوه هر سال حدود 4.5 کیلوگرم گیلاس قهوه تولید می‎‌کند که از این مقدار حدود 1 کیلوگرم دانه سبز قابل استفاده به دست می‌آید.

گیاه قهوه گونه‌های مختلفی دارد مانند: عربیکا (Arabica)، ربوستا (Robousta)، اکسلسا Excelsa))، لیبریکا (Liberica) و حدود 100 گونه خودروی دیگر،

 2 گونه اصلی که بالاترین میزان مصرف در دنیا را دارند و به بیشترین میزان، کاشت و برداشت می‌شوند عربیکا و ربوستا هستند.

انواع قهوه:

کافه‌آ عربیکا

عربیکا یکی از انواع قهوه از درختان اصلی قهوه است که در اتیوپی کشف شده، این درختان یک قهوه خوب و معطر و ملایم تولید می‌کنند و حدودا 70% از تولید قهوه جهان از این گونه است. 

 در بازارهای جهانی، قهوه عربیکا بالاترین قیمت را دارند. نژاد عربیکا از ارتفاع 900 تا 2200 متر از سطح دریا رشد میکنند و همین دلیل کمتر بودن کافئین عربیکا نسبت به نژاد ربوستا است. در واقع کافئین عنصر دفاعی گیاه در مقابل حجوم حشرات است، هرچقدر این ارتفاع پایین تر باشد طیف وسیع و بیشتری از حشرات برای حجوم به گیاه وجود دارند بنابراین کافئین ساخته شده توسط گیاه برای دفاع بیشتر است و هرچقدر ارتفاع کشت گیاه بالاتر باشد طیف کمتری از حشرات وجود دارند بنابراین کافئین ساخته شده توسط گیاه نسبت کمتری به خود میگیرد.

گونه عربیکا قهوه ای با اسیدیته (Acidity)(دریافت حس ترشی خوشایند میوه ای و لذت بخش) و عطر بوی میوه‌ای و شیرینی بالایی دارد.

کافه‌آ کانفورا ربوستا:

بیشتر ربوستای جهان در آفریقای مرکزی و غربی، مناطقی از جنوب شرقی آسیا از جمله اندونزی، ویتنام و برزیل کشت می‌شود. این گونه از انواع قهوه در ارتفاعات پایین تری از گونه عربیکا کشت می‌شود از 0 تا 900 متر از سطح دریا بنابراین میزان کافئین بیشتری درین گیاه تولید میشود و محصول نهایی دارای کافئین بالاتری است. گونه ربوستا 30% از بازار جهانی را شکل می‌دهد و روز به روز در حال افزایش است.گونه ربوستا معمولا در قهوه‌های ترکیبی و قهوه‌های فوری استفاده می‌شوند. 

جهت مشاهده انواع قهوه آلبا می‌توانید به صفحه فروشگاه مراجعه کنید.

فرآوری (Process)

جهت استفاده از دانه‌ی(هسته) میوه قهوه لازم است فرایندی جهت جداسازی میوه از دانه قهوه انجام شود، یه این فرایند فرآوری (Processing) گفته می‌شود. همچنین انجام فرآوری باعث میشود تا بستری برای نگه داری طولانی مدت از قهوه صورت بگیرد. فرآوری ها انواع مختلفی دارند که بسته به محیط، شرایط و هدف طعمی نوشیدنی نهایی انتخاب می‌شوند. 

 یک فرآروی خوب می‌تواند دانه قهوه را به بهترین حالت شکل بدهد و یک فرآوری بی دقت هم میتواند یک محصول عالی را از بین ببرد.

درین جا به دو روش فرآوری مهم اشاره میکنیم:

فرآوری طبیعی:

در زمان های قدیم تر میوه های رسیده به صورت طبیعی از درخت جدا و بر روی زمین ریخته میشدند و پس از طی روزها خشک میشدند. میوه خشک شده به راحتی از هسته جدا میشد و دانه قابل استفاده بود. لذا از جهت قرار گرفتن میوه ها در مدت طولانی بر روی زمین و در مجاورت خاک، میوه هم مورد حجوم حشرات و حیوانات قرار میگرفت و هم طعم نامطلوبی از خاک به خود میگرفت. بعدها این فرایند کمک بزرگی به ایجاد فرآوری شبیه به این و با حذف موارد منفی شد، به این صورت که بعد از برداشت، میوه های قهوه را زیر نور آفتاب به صورت لایه نازکی پهن می‌کنند. برخی تولیدکنندگان بسته به شرایط محیط میوه ها را بر روی پوششی بر  روی زمین پهن می‌کنند برخی نیز از تخت های خشک کنمعروف به تخت های آفریقایی استفاده می‌کنند که این تخت ها به علت دارا بودن توری فلزی ضد زنگ جریان هوای بیشتری میان میوه ها به وجود می‌آورد که در نهایت میوه ها یک دست تر خشک می‌شوند. میوه ها باید مرتبا چرخیده شوند تا از کپک زدن و فاسد شدن فرایند تخمیر جلوگیری شود. زمانی که میوه به صورت کامل خشک شد دانه را به صورت مکانیکی جدا می‌کنند سپس دانه سبز انبار می‌شود که تا مدتی معین استراحت کند و آماده برای عرضه شود.

فرآوری شسته:

هدف از این فراوری جداسازی کامل گوشته ی میوه ی قهوه قبل از خشک کردن است. در این روش تا حد زیادی احتمال به وجود آمدن خطا در خشک کردن دانه پایین می‌آید.

بعد از برداشت، به وسیله دستگاهی پوسته قهوه و حجم زیادی از گوشته میوه را از دانه جدا می‌کنند به این دستگاه پوست کن (depulper) گفته می‌شود. سپس دانه های قهوه را به مخزنی (clean tank) انتقال می‌دهند تا مقدار باقی مانده گوشته با اضافه کردن نوعی مخمر به آن جدا ‌شود. هسته مقدار زیادی لایه ژلاتینی محافظ دارد به اسم موسیلاژ که در فرایند تخمیر باید بافت آن شکسته شود و با شست و شو کاملا پاک شود. زمان تخمیر در مخزن ها به عوامل متفاوتی بستگی دارد که شامل دمای محیط و ارتفاع است. هر چقدر دما بالاتر باشد این فرایند سریع تر اتفاق می‌افتد و اگر دانه زیادی تخمیر شود طعم و مزه های منفی وارد آن می‌شود. بعد از تخمیر دانه ها وارد جوی هایی می‌شوند تا شسته شوند در این مرحله نیز دانه ها بر اساس سایز درجه بندی و جدا می‌شوند، سپس برای خشک کردن آماده می‌شوند. این مرحله هم یا روی تخت های آفریقایی و یا تراس (زمین) پهن شده و خشک میشوند.

دانه ها باید مرتبا چرخیده شوند تا به صورت یکدست خشک شوند و از کپک زدن آنها جلوگیری شود.